HASŁA

To hasło jest fragmentem autentycznej wypowiedzi. Padło z ust Janka podczas wywiadu z młodymi lekarzami - stażystami na oddziale neurologi. Sylwia, mama chłopca, podsumowuje: Tak ważne jest, by mocne strony osoby z autyzmem wzmacniać, a słabe - chronić. Poświęciliśmy dużo czasu i starań, by Janek poczuł, że ma milion zalet, które może rozwijać i pielęgnować. A to wszystko, by być szczęśliwym człowiekiem...

Koszulki z tym przekazem odpowiadają również odczuciom rodziców i opiekunów osób w spektrum. Otwartość, zrozumienie i wrażliwość (często nabywane podczas "uczeniu się autyzmu") stanowią niezaprzeczalne zalety!

Przekaz

Osoby neuronietypowe mogą potrzebować więcej czasu na reakcję. To, co inni z wiekiem robią automatycznie, ludzie w spektrum autyzmu czy z ADHD muszą robić świadomie, z dużym wysiłkiem potrzebnym do skupienia uwagi, rozłożenia komunikatu na czynniki pierwsze, przeanalizowania znaczenia, nadania kontekstu, priorytetów przy dłuższej wypowiedzi itd.

Przekaz

Osoby nietypowe, w tym neuronietypowe czyli m.in. autystyczne, często muszą odnaleźć się systemie stworzonym przez osoby typowe. To znaczy, że grupa mniejszościowa spotyka się z oczekiwaniami "nie na swoją miarę" ze strony osób stanowiących większość i musi się dostosować, aby te oczekiwania spełnić. Często ten wymóg dostosowania okazuje się dla osób w spektrum niezrozumiały, zupełnie nieintuicyjny - nie do końca wiadomo, czego się spodziewać! Oczekuje się bowiem od jednostek nietypowych zachowania nieodróżniającego ich od neurorozwojowej większości, bez najmniejszej refleksji, z czego owe różnice mogą wynikać. 

Po kolejnych doświadczeniach w świecie skonstruowanym przez osoby nieautystyczne, ludzie rozwijający się według autystycznej ścieżki rozwojowej uczą się maskowania. Starają się nie odróżniać od pozostałych, co można porównać do codziennego, wielogodzinnego chodzenia na wysokich obcasach. Jest to sytuacja bardzo obciążająca, generuje napięcie, wymaga dużej świadomości i procesu regeneracji, gdyż inaczej może się skończyć problemami zdrowotnymi, np. depresją. Aby móc się zregenerować, warto zadbać o takie środowisko, w którym można zdjąć maskę, obniżyć swoje napięcie i po prostu być sobą.

Życzymy Wam, byście mieli w swoim otoczeniu bliskich, przy których zawsze możecie być sobą!

Przekaz

Gdy dzieje się za dużo, jest zbyt głośno, wątki się mieszają i od tego wszystkiego zaczyna boleć głowa... to znak, że trzeba się odludnić. Albo zmienić kontakt osobisty na zdalny, on-line. Takie sytuacje często się zdarzają u osób wrażliwych sensorycznie, neuronietypowych, w spektrum autyzmu.

Dając sobie (lub dziecku) możliwość odpoczynku, zrobienia przerwy, podjęcia świadomej decyzji, jaki scenariusz będzie bardziej odpowiadał moim (jego) potrzebom - dbamy o dobrostan, zwiększamy komfort fizyczny i psychiczny. Dajmy sobie i innym do tego prawo. Czasem wystarczą słuchawki wyciszające, a czasem po prostu trzeba się przejść lub definitywnie wyjść. I się odludnić. Przez godzinę, dwie lub cały tydzień.

Przekaz

Gdy dzieje się za dużo, jest zbyt głośno, wątki się mieszają i od tego wszystkiego zaczyna boleć głowa... to znak, że trzeba się odludnić. Albo zmienić kontakt osobisty na zdalny, on-line. Takie sytuacje często się zdarzają u osób wrażliwych sensorycznie, neuronietypowych, w spektrum autyzmu.

Dając sobie (lub dziecku) możliwość odpoczynku, zrobienia przerwy, podjęcia świadomej decyzji, jaki scenariusz będzie bardziej odpowiadał moim (jego) potrzebom - dbamy o dobrostan, zwiększamy komfort fizyczny i psychiczny. Dajmy sobie i innym do tego prawo. Czasem wystarczą słuchawki wyciszające, a czasem po prostu trzeba się przejść lub definitywnie wyjść. I się odludnić. Przez godzinę, dwie lub cały tydzień.

Przekaz

U osób w spektrum często obserwujemy trudności w odzwierciedlaniu sposobu myślenia innych ludzi, co skutecznie utrudnia zrozumienie ich zachowań z perspektywy autysty. Dlatego jednoznaczne i precyzyjne komunikaty będą znacząco zwiększać szanse na sukces i udaną współpracę. 

Poza tym z hasłem "Nie każ mi się domyślać" prawdopodobnie będzie się utożsamiać również duże grono osób nieautystycznych, zwłaszcza panowie ;)  

Przekaz

Osoby rozwijające się według autystycznego wzorca reagują na otoczenie inaczej niż osoby neurotypowe. Podobnie jest w szkolnej klasie czy grupie przedszkolnej, a nawet w neuroróżnorodnej rodzinie. Inne postrzeganie i odbieranie rzeczywistości ma duży wpływ na to, w jaki sposób dany człowiek się uczy, jakie są jego preferowane kanały komunikacji, możliwa długość skupienia uwagi oraz czas niezbędny do wykonania danego zadania.

Nie możemy zakładać, że rozwiązania adekwatne dla większości dzieci będą dobre dla konkretnego młodego człowieka w spektrum. Jeśli oczekiwania nie trafiają w jego możliwości, będą podnosiły poziom stresu, a w takich warunkach jeszcze trudniej jest zrozumieć coś nowego czy wykonać zadanie. Niezbędny jest spokój, wyrozumiałość i świadomość, że tego typu trudności nie są robieniem komuś na złość.  

Przekaz

Różnorodność jest najlepszą siła napędową ewolucji! Na szczęście chyba każdy z nas ma w sobie coś, co nie mieści się w ogólnie przyjętej normie. I jest to jak najbardziej pożądane, bo definicja normy jest nam po prostu potrzebna, by gdzieś przynależeć (a z punktu widzenia ewolucji norma jest niekorzystna).

Przekaz

Różnorodność jest najlepszą siła napędową ewolucji! Na szczęście chyba każdy z nas ma w sobie coś, co nie mieści się w ogólnie przyjętej normie. I jest to jak najbardziej pożądane, bo definicja normy jest nam po prostu potrzebna, by gdzieś przynależeć (a z punktu widzenia ewolucji norma jest niekorzystna).

Koszulka zachęca do spojrzenia na osobę w spektrum przez pryzmat człowieczeństwa, a nie "fiksacji" czy "zaburzeń", do redefinicji błędnych przekonań pokutujących w dyskursie społecznym. Takie spojrzenie na osoby rozwijające się w spektrum przywraca im godność, pozwalającą na życie zgodne z ich autystycznym kluczem. A czym dla Ciebie jest Twoja godność?

Koszulka zachęca do spojrzenia na osobę w spektrum przez pryzmat człowieczeństwa, a nie "fiksacji" czy "zaburzeń", do redefinicji błędnych przekonań pokutujących w dyskursie społecznym. Takie spojrzenie na osoby rozwijające się w spektrum przywraca im godność, pozwalającą na życie zgodne z ich autystycznym kluczem. A czym dla Ciebie jest Twoja godność?

Wszędzie - gdzie się da i komu się da - mówmy głośno: Przyjaźnie dla autyzmu! Stawiajmy na mocne strony autyzmu, chroniąc te słabe. To od nas w dużej mierze zależy, jak społeczeństwo będzie postrzegać osoby z autyzmem. Nasza postawa, nasze słowa, gesty - to wszystko jest ważne. Jeśli my sami będziemy przyjaźnie nastawieni - skradniemy nie tylko serca ludzi, ale mamy także szanse podnieść ich świadomość na temat autyzmu! Hasło #PrzyjaźnieDlaAutyzmu zawdzięczamy Sylwii i Jankowi, którego "zalety w autyzmie to rarytas"!

To hasło jest fragmentem autentycznej wypowiedzi. Padło z ust Janka podczas wywiadu z młodymi lekarzami - stażystami na oddziale neurologi. Sylwia, mama chłopca, podsumowuje: Tak ważne jest, by mocne strony osoby z autyzmem wzmacniać, a słabe - chronić. Poświęciliśmy dużo czasu i starań, by Janek poczuł, że ma milion zalet, które może rozwijać i pielęgnować. A to wszystko, by być szczęśliwym człowiekiem...

Koszulki z tym przekazem odpowiadają również odczuciom rodziców i opiekunów osób w spektrum. Otwartość, zrozumienie i wrażliwość (często nabywane podczas "uczeniu się autyzmu") stanowią niezaprzeczalne zalety!

Osoby ze spektrum autyzmu (jak i tzw. neurotypowe) mogą mieć trudności ze skupieniem uwagi. Nadwrażliwość słuchowa może skutecznie utrudniać wychwycenie przekazu werbalnego. Tym bardziej, im jest on dłuższy. Ułatwieniem może być komunikowanie się za pomocą obrazu - rozrysowanie wyboru czy kolejności zadań. Można nauczyć się tej sztuki np. tu: http://zakamarkirodzicielstwa.pl/warsztaty-szybkiego-rysowania/

Zawodowy TESTER cierpliwości otoczenia (uwaga, nowa grafika od 2022 r.)

Choć przekaz wydaje się zabawny i nieco prowokacyjny, ma drugie dno i głębszy sens. Wszystkie dzieci (a te bardziej wymagające jeszcze mocniej) potrzebują stanowczych i czytelnych granic. Po co? To taki test, czy otaczający dziecko dorośli sprostają wyzwaniu i będą stałymi filarami, dającymi poczucie bezpieczeństwa. Nie chodzi o zabieranie autonomii dziecku, chodzi o granice z poszanowaniem jego osoby. Więc jeśli traficie na takiego testera, to nie złośćcie się na niego, a przyjrzyjcie się temu, co chce wam powiedzieć...

Poniżej fragmenty wywiadu Mateusza Różańskiego z prof. Tonym Attwoodem To nie autyzm jest problemem, udzielonego podczas konferencji: Autyzm. Ewolucja., opublikowanego na łamach portalu niepełnosprawni.pl w dn. 25.05.2022 (http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2010508;jsessionid=8091814B9CB747D071584A8F50A9A2B8)

Jaka ewolucja zaszła w postrzeganiu autyzmu? W tym, jak o nim myślimy i mówimy?

Prof. Tony Attwood: Przede wszystkim autyzm zawsze tu był. Tak samo zawsze były jego pozytywne cechy i problemy, które się z nim wiążą. Tylko kiedyś życie było prostsze. Ludzie w większości żyli w rolniczych społecznościach. W klasztorach. Ta rzeczywistość była prostsza dla osób autystycznych, które często pracowały jako rzemieślnicy, skupione przede wszystkim na swojej produktywności. We współczesnym społeczeństwie, na przykład w szkołach, funkcjonuje się w grupach, socjalizuje się. To jest dużo trudniejsze dla dzieci autystycznych. Dzisiaj wiele z nich odnajdują się w świecie nowych technologii. Autyzm, gdy mu się przyjrzeć, jest odmiennym sposobem postrzegania uczenia się, myślenia i budowania relacji. Sposobem, który może być bardzo kreatywny. Na przykład polska badaczka Maria Curie-Skłodowska miała wiele cech autystycznych i dwie nagrody Nobla. Społeczeństwo od zawsze korzystało na istnieniu osób autystycznych. Jednocześnie tym pozytywnym cechom towarzyszyły problemy z funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Jak to jest, że widząc te wszystkie pozytywne strony, jednocześnie postrzegamy autyzm jako wadę i problem?

Problemem nie są osoby autystyczne. Najważniejszym problemem są osoby neurotypowe, który je odrzucają, znęcają się nad nimi, drażnią je i robią im inne straszne rzeczy. Drugim problemem są lęki i emocje. Trzeci to wrażliwość sensoryczna. Sam autyzm nie musi być największym problemem osoby w jej codziennym życiu. Problemem jest odrzucenie i upokorzenie, a także bycie ofiarą znęcania i dokuczania ze strony innych ludzi.

...

Czego potrzebujemy, by dokonała się rewolucja neuroróżnorodności? Czy jest ona w ogóle możliwa?

Sądzę, że to osoby autystyczne same wywołają tę rewolucję. To, co ja nazywam autystycznym głosem, będzie zarzewiem tej zmiany. Osoby autystyczne łączą się, organizują, współpracują ze sobą, stają się siłą. To właśnie ta wspólna praca zmieni to, jak postrzegamy autyzm...

Poniżej fragmenty wywiadu Mateusza Różańskiego z prof. Tonym Attwoodem To nie autyzm jest problemem, udzielonego podczas konferencji: Autyzm. Ewolucja., opublikowanego na łamach portalu niepełnosprawni.pl w dn. 25.05.2022 (http://www.niepelnosprawni.pl/ledge/x/2010508;jsessionid=8091814B9CB747D071584A8F50A9A2B8)

Jaka ewolucja zaszła w postrzeganiu autyzmu? W tym, jak o nim myślimy i mówimy?

Prof. Tony Attwood: Przede wszystkim autyzm zawsze tu był. Tak samo zawsze były jego pozytywne cechy i problemy, które się z nim wiążą. Tylko kiedyś życie było prostsze. Ludzie w większości żyli w rolniczych społecznościach. W klasztorach. Ta rzeczywistość była prostsza dla osób autystycznych, które często pracowały jako rzemieślnicy, skupione przede wszystkim na swojej produktywności. We współczesnym społeczeństwie, na przykład w szkołach, funkcjonuje się w grupach, socjalizuje się. To jest dużo trudniejsze dla dzieci autystycznych. Dzisiaj wiele z nich odnajdują się w świecie nowych technologii. Autyzm, gdy mu się przyjrzeć, jest odmiennym sposobem postrzegania uczenia się, myślenia i budowania relacji. Sposobem, który może być bardzo kreatywny. Na przykład polska badaczka Maria Curie-Skłodowska miała wiele cech autystycznych i dwie nagrody Nobla. Społeczeństwo od zawsze korzystało na istnieniu osób autystycznych. Jednocześnie tym pozytywnym cechom towarzyszyły problemy z funkcjonowaniem w społeczeństwie.

Jak to jest, że widząc te wszystkie pozytywne strony, jednocześnie postrzegamy autyzm jako wadę i problem?

Problemem nie są osoby autystyczne. Najważniejszym problemem są osoby neurotypowe, który je odrzucają, znęcają się nad nimi, drażnią je i robią im inne straszne rzeczy. Drugim problemem są lęki i emocje. Trzeci to wrażliwość sensoryczna. Sam autyzm nie musi być największym problemem osoby w jej codziennym życiu. Problemem jest odrzucenie i upokorzenie, a także bycie ofiarą znęcania i dokuczania ze strony innych ludzi.

...

Czego potrzebujemy, by dokonała się rewolucja neuroróżnorodności? Czy jest ona w ogóle możliwa?

Sądzę, że to osoby autystyczne same wywołają tę rewolucję. To, co ja nazywam autystycznym głosem, będzie zarzewiem tej zmiany. Osoby autystyczne łączą się, organizują, współpracują ze sobą, stają się siłą. To właśnie ta wspólna praca zmieni to, jak postrzegamy autyzm...

Czy przez kontakt (w pracy, szkole czy na placu zabaw) z osobą autystyczną można się zarazić? Absolutnie nie! Można za to pogłębić empatię, poćwiczyć elastyczność, a nawet... czegoś się nauczyć! Sytuacje takie dotyczą zarówno dorosłych, jak i dzieci. Dajmy dobry przykład, oswajajmy autyzm - przeciwdziałajmy ignorancji.

Czy przez kontakt (w pracy, szkole czy na placu zabaw) z osobą autystyczną można się zarazić? Absolutnie nie! Można za to pogłębić empatię, poćwiczyć elastyczność, a nawet... czegoś się nauczyć! Sytuacje takie dotyczą zarówno dorosłych, jak i dzieci. Dajmy dobry przykład, oswajajmy autyzm - przeciwdziałajmy ignorancji.

To hasło jest fragmentem autentycznej wypowiedzi. Padło z ust Janka podczas wywiadu z młodymi lekarzami - stażystami na oddziale neurologi. Sylwia, mama chłopca, podsumowuje: Tak ważne jest, by mocne strony osoby z autyzmem wzmacniać, a słabe - chronić. Poświęciliśmy dużo czasu i starań, by Janek poczuł, że ma milion zalet, które może rozwijać i pielęgnować. A to wszystko, by być szczęśliwym człowiekiem...

Koszulki z tym przekazem odpowiadają również odczuciom rodziców i opiekunów osób w spektrum. Otwartość, zrozumienie i wrażliwość (często nabywane podczas "uczeniu się autyzmu") stanowią niezaprzeczalne zalety!

Przekaz

Osoby neuronietypowe mogą potrzebować więcej czasu na reakcję. To, co inni z wiekiem robią automatycznie, ludzie w spektrum autyzmu czy z ADHD muszą robić świadomie, z dużym wysiłkiem potrzebnym do skupienia uwagi, rozłożenia komunikatu na czynniki pierwsze, przeanalizowania znaczenia, nadania kontekstu, priorytetów przy dłuższej wypowiedzi itd. 

Przekaz

Osoby nietypowe, w tym neuronietypowe czyli m.in. autystyczne, często muszą odnaleźć się systemie stworzonym przez osoby typowe. To znaczy, że grupa mniejszościowa spotyka się z oczekiwaniami "nie na swoją miarę" ze strony osób stanowiących większość i musi się dostosować, aby te oczekiwania spełnić. Często ten wymóg dostosowania okazuje się dla osób w spektrum niezrozumiały, zupełnie nieintuicyjny - nie do końca wiadomo, czego się spodziewać! Oczekuje się bowiem od jednostek nietypowych zachowania nieodróżniającego ich od neurorozwojowej większości, bez najmniejszej refleksji, z czego owe różnice mogą wynikać. 

Po kolejnych doświadczeniach w świecie skonstruowanym przez osoby nieautystyczne, ludzie rozwijający się według autystycznej ścieżki rozwojowej uczą się maskowania. Starają się nie odróżniać od pozostałych, co można porównać do codziennego, wielogodzinnego chodzenia na wysokich obcasach. Jest to sytuacja bardzo obciążająca, generuje napięcie, wymaga dużej świadomości i procesu regeneracji, gdyż inaczej może się skończyć problemami zdrowotnymi, np. depresją. Aby móc się zregenerować, warto zadbać o takie środowisko, w którym można zdjąć maskę, obniżyć swoje napięcie i po prostu być sobą.

Życzymy Wam, byście mieli w swoim otoczeniu bliskich, przy których zawsze możecie być sobą!

Przekaz

Gdy dzieje się za dużo, jest zbyt głośno, wątki się mieszają i od tego wszystkiego zaczyna boleć głowa... to znak, że trzeba się odludnić. Albo zmienić kontakt osobisty na zdalny, on-line. Takie sytuacje często się zdarzają u osób wrażliwych sensorycznie, neuronietypowych, w spektrum autyzmu.

Dając sobie (lub dziecku) możliwość odpoczynku, zrobienia przerwy, podjęcia świadomej decyzji, jaki scenariusz będzie bardziej odpowiadał moim (jego) potrzebom - dbamy o dobrostan, zwiększamy komfort fizyczny i psychiczny. Dajmy sobie i innym do tego prawo. Czasem wystarczą słuchawki wyciszające, a czasem po prostu trzeba się przejść lub definitywnie wyjść. I się odludnić. Przez godzinę, dwie lub cały tydzień.

Przekaz

U osób w spektrum często obserwujemy trudności w odzwierciedlaniu sposobu myślenia innych ludzi, co skutecznie utrudnia zrozumienie ich zachowań z perspektywy autysty. Dlatego jednoznaczne i precyzyjne komunikaty będą znacząco zwiększać szanse na sukces i udaną współpracę. 

Poza tym z hasłem "Nie każ mi się domyślać" prawdopodobnie będzie się utożsamiać również duże grono osób nieautystycznych, zwłaszcza panowie ;)  

Przekaz

Osoby rozwijające się według autystycznego wzorca reagują na otoczenie inaczej niż osoby neurotypowe. Podobnie jest w szkolnej klasie czy grupie przedszkolnej, a nawet w neuroróżnorodnej rodzinie. Inne postrzeganie i odbieranie rzeczywistości ma duży wpływ na to, w jaki sposób dany człowiek się uczy, jakie są jego preferowane kanały komunikacji, możliwa długość skupienia uwagi oraz czas niezbędny do wykonania danego zadania.

Nie możemy zakładać, że rozwiązania adekwatne dla większości dzieci będą dobre dla konkretnego młodego człowieka w spektrum. Jeśli oczekiwania nie trafiają w jego możliwości, będą podnosiły poziom stresu, a w takich warunkach jeszcze trudniej jest zrozumieć coś nowego czy wykonać zadanie. Niezbędny jest spokój, wyrozumiałość i świadomość, że tego typu trudności nie są robieniem komuś na złość.  

Przekaz

To, co większości wydaje się normalne, nie musi takie być dla mniejszości. I odwrotnie - tyle razy osoba nietypowa w naszym społeczeństwie słyszy, że "to przecież nie jest normalne", "czy nie możesz być bardziej normalna/y?"

Przekaz

Różnorodność jest najlepszą siła napędową ewolucji! Na szczęście chyba każdy z nas ma w sobie coś, co nie mieści się w ogólnie przyjętej normie. I jest to jak najbardziej pożądane, bo definicja normy jest nam po prostu potrzebna, by gdzieś przynależeć (a z punktu widzenia ewolucji norma jest niekorzystna).

Przekaz

Różnorodność jest najlepszą siła napędową ewolucji! Na szczęście chyba każdy z nas ma w sobie coś, co nie mieści się w ogólnie przyjętej normie. I jest to jak najbardziej pożądane, bo definicja normy jest nam po prostu potrzebna, by gdzieś przynależeć (a z punktu widzenia ewolucji norma jest niekorzystna).

Przekaz

Rodzicie niepełnosprawnych dzieci mają wysoko podniesioną poprzeczkę. W przypadku spektrum autyzmu - również. Zdarza się, że codzienność przytłacza, a siły i cierpliwości zaczyna brakować. To normalne - jesteśmy tylko ludźmi, a bez porażek nie ma postępu. I choć zamiast uznania opiekunowie autystów często słyszą krytykę - ich starania są bezcenne! I warto o tym mówić! Wspierajmy się i stwórzmy rozpoznawalną społeczność! Dodajmy sobie nawzajem motywacji!

Koszulka dedykowana mamom.

Koszulka zachęca do spojrzenia na osobę w spektrum przez pryzmat człowieczeństwa, a nie "fiksacji" czy "zaburzeń", do redefinicji błędnych przekonań pokutujących w dyskursie społecznym. Takie spojrzenie na osoby rozwijające się w spektrum przywraca im godność, pozwalającą na życie zgodne z ich autystycznym kluczem. A czym dla Ciebie jest Twoja godność?